Νέα Ρόδα

Τα Νέα Ρόδα είναι το μεγαλύτερο προσφυγικό χωριό της βόρειας Χαλκιδικής. Ιδρύθηκε αμέσως μετά τη Μικρασιατική καταστροφή στη θέση "Πρόβλακας" (= πριν από το αυλάκι= πριν τη Διώρυγα του Ξέρξη) από 40 περίπου οικογένειες Ροδιατών προσφύγων, που μετά από ενός χρόνου περιπλανήσεις, έφθασαν στη Χαλκιδική το καλοκαίρι του 1923.

Η ομάδα της Μυτιλήνης φθάνει τότε για διερεύνηση στην περιοχή, απορρίπτει τη θέση της σημερινής Ουρανούπολης σαν στενάχωρη και μικρή, διαμένει λίγους μήνες πρόχειρα στην Ιερισσό, προτείνει για το νέο χωριό την πλαγιά στο σημερινό λιμάνι της Ιερισσού, και αφού οι Ιερισσιώτες αντιδρούν φοβούμενοι μελλοντική ένωση των χωριών, τελικά επιλέγει τη θέση "Πρόβλακας" και ευνόητα ονομάζει το νέο χωριό "Νέα" Ρόδα.

Το νέο χωριό αρχίζει να προσελκύει περισσότερους πρόσφυγες. Ένας σημαντικός αριθμός φθάνει με ιδιόκτητα καΐκια από τα Σκοπιά (αλλιώς "τα Σκουπιά" ή "η Σκοπιά"), που ήταν στο νησί Αλώνη, απέναντι και πολύ κοντά στα Ρόδα. Οι κάτοικοι ήταν κυρίως θαλασσινοί και έμποροι. Ευσεβείς, το πρώτο που πήραν μαζί τους ήταν η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, που σήμερα είναι η προστάτιδα και το καύχημα των Νέων Ρόδων. Οικογένειες φθάνουν επίσης από την Ανατολική Θράκη, αλλά και από το Χαράκι και τη Γωνιά της Κυζίκου. Στο μεταξύ ειδοποιούνται οι Ροδιάτες που διαμένουν αλλού και οι περισσότεροι, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα, φθάνουν στα Ν. Ρόδα.

Δύσκολα χρόνια ακολουθούν για όλους τους κατοίκους. Η νοσταλγία για τις πατρίδες εκφράζεται συνεχώς με την ευχή "άντε γεια μας και καλή πατρίδα !". Υπάρχει όμως και μεγάλη θέληση για το νέο ξεκίνημα. Ανοίγονται στη θάλασσα, καλλιεργούν τη γη, και σιγά- σιγά προοδεύουν σημαντικά.
Ελάχιστοι είναι σήμερα οι εκπρόσωποι της πρώτης γενιάς προσφύγων που τα θυμούνται όλα αυτά. Η γνώση όμως της ιστορίας μας, είναι πολύτιμη και για μας τους νεώτερους.